ترسیم منشاء تاریخی رفتار اطلاع‌یابی با استفاده از رویکرد نوین طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ: تولیدات علمی موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، شیراز، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر معرفی روش کمّی طیف‌سنجی سال انتشار مأخذ (RPYS) بود. طیف‌سنجی سال انتشار مأخذ، راه را برای تعیین سال و آثار با اهمیت در حوزه رفتار اطلاع‌یابی هموار می‌کند. مسئله اصلی در این پژوهش آن است که آیا می‌توان تاثیر یکسان و یا متفاوتی از مفاهیم حوزه رفتار اطلاع‌یابی را که در ارجاعات نشریات به کار برده شده را نشان داد.
روش: داده‌های اولیه پژوهش که با استفاده از روش علم‌سنجی انجام شد، از وبگاه موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) استخراج گردید. به منظور تجمیع و تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اکسل استفاده شد.
یافته‌ها: توزیع تعداد مأخذ موجود در رکوردهای حوزه رفتار اطلاع‌یابی براساس سال انتشار آنها نشان می‌دهد که در قرن نوزدهم حوزه رفتار اطلاع‌یابی شاهد چهار جهش مهم بوده است. این چهار جهش در حوزه رفتار اطلاع‌یابی در بین سال‌های 1989 تا 2000 و به ترتیب در سال 1989، 1993، 1998 و 2000 رخ داده است.
نتیجه‌گیری: به طور کلی و براساس یافته‌های این پژوهش به نظر می‌رسد که حوزه رفتار اطلاع‌یابی تا حدی نیز تحت تاثیر آثاری در زمینه‌های کتابداری و مدیریت شکل گرفته است. علاوه‌بر این، برخی نظریه‌ها و کارهای نظری نیز بر این حوزه اثر گذاشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Drawing the Historical Origin of Information-Seeking Behavior Using the Reference Publication Year Spectroscopy: Scientific Productions of Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute (ISC)

نویسنده [English]

  • Zohre Eftekhar
Ph.D. in Knowledge and Information Sciences, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Purpose: The purpose of this study was to introduce the quantitative method of Reference Publication Year Spectroscopy (RPYS). RPYS aims to identify the year and significant works in the field of information seeking behavior. The primary focus of this research is to investigate whether it is feasible to demonstrate similar or distinct effects of the concepts of information seeking behavior found in the references of publications.
Method: The primary data for the research was extracted using the scientometric method from
the Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute (ISC) website. Excel software was utilized for data collection and analysis.
Findings: The distribution of the number of references in the records of information-seeking behavior based on the year of their publication shows that in the 19th century, the field of information-seeking behavior witnessed four significant spikes. These spikes in the field of information-seeking behavior occurred between 1989 and 2000, specifically in 1989, 1993, 1998, and 2000, respectively.
Conclusion: In general, based on the findings of this research, it appears that the field of information seeking behavior has been shaped to some extent by works in the fields of librarianship and management. Furthermore, certain theories and theoretical works have also impacted this field

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reference Publication Year Spectroscopy
  • Information-Seeking Behavior
  • Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute
  • Citation
افتخار، زهره (1392). پیاده‌سازی و استقرار مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی. در: مجموعه مقالات همایش نقش مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی، ص102-123.
بیگدلی، زاهد (1390). مقایسه فرایند جستجوی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران با مدل فرایند جستجوی اطلاعات کولثاو به منظور ارائه الگوی جستجوی اینترنتی آنان و طرح مداخله کتابداران در هنگام جستجو. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 54(14).
حسینی، وجیه (1387). ربط در مدل‌های تعاملی بازیابی اطلاعات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه همدان.
ییتس، ریکارد وبینزا (1385). قلمروهای نو در بازیابی اطلاعات. تهران: چاپار.
Belkin, N.J. (1982). Models of dialouge for information retrieval. Skifter fran Hogskolan I Boras, 63(4).
Bichteler, J. & Ward, D. (1989). Information seeking behavior of geoscientist. Special Library, 80(3), p.169-178.
Bornmann, L. & Marx, W. (2013). The proposal of a broadening of perspective in evaluative bibliometrics by complementing the times cited with a cited reference analysis. Journal of Informetrics, 7(1), p. 84–88. https://doi.org/10.1016/j.joi.2012.09.003
Cronin, B. & Shaw, D. (2002). Identity-creators and image-makers: Using citation analysis and thick description to put authors in their place. Scientometrics, 54(1), p. 31-49.
Dervin, B. (1983). An Overview of sense-making research: concepts, methods and results to date. In: International Communications Association Annual Meeting.  
URL= https://faculty.washington.edu/wpratt/MEBI598/Methods/An%20Overview%20of%20Sense-Making%20Research%202483a.htm
Eftekhar, Z. & Hayati, Z. (2016). Coping with Information Resources: Identifying, Searching, Accessing, Evaluating and Using Information in Academic Libraries. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 14(1), p.1-11.
Eftekhar, Z. & Ziaei, S. (2016). Information Seeking Behavior and Information Resources Management: Mental Process of Selecting Subjects and Identifying Information Needs (Case study: Graduate Students in Women Seminaries of Shiraz, Academic Year 1393-1394). Iranian Journal of Information Processing and Management, 31(4), p. 981-1007.
Eftekhar, Z. (2020). Tracing the origin of Information Seeking Behavior by reference publication year spectroscopy (RPYS): Scientific Publication based on ISC Database. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 18(1), p. 25-33.
Eftekhar, Z., Ziaei, S. & Sharif Moghaddam, H. (2019). New Educational System and Information and Communication Technology’s Influence on the Process of Information Seeking behavior: Case
of Students of Islamic Higher Education. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 17(1), p.73-82.
Ellis, D. (1989). A Behavioral Approach to Information Retrieval Design. Journal of Documentation, 45(3), p.171-212.
Ellis, D., Cox, D. & Hall, K. (1993). A comparison of the information seeking patterns of researchers in the physical and social sciences. Journal of Documentation, 49(4), p. 356-369.
Hyland, K. (2004). Disciplinary discourses: Social interactions in academic writing. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Ingwersen, P. (1996). Cognitive perspectives of information retrieval interaction: elements of a cognitive IR theory. Journal of Documentation, 52(1).
Kuhlthau, C.C. (1991). Inside the search process: information seeking from the user perspective. Journal of the American Society for Information Science, 42(5), p. 361-371.
Kuhlthau, C.C. (1993). A Principal of uncertainty for information seeking. Journal of Documentation, 49(4), p. 339-355.
Leydesdorff, L., Bornmann, L., Marx, W. & Milojevic, S. (2014). Referenced Publication Years Spectroscopy applied to iMetrics: Scientometrics. Journal of Informetrics, 8(1), p. 162-174. https://doi.org/10.1016/j.joi.2013.11.006
Marx, W. & Bornmann, L. (2014). Tracing the origin of a scientific legend by reference publication year spectroscopy (RPYS): the legend of the Darwin finches. Scientometrics, 99(3), p. 839-844.
Mehrad, J., Eftekhar, Z. & Goltaji, M. (2020). Vaccinating Users against the Hypodermic Needle Theory of social media: Libraries and Improving Media Literacy. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 18(1), p.17-24.
Palmer, C.L. (1999). Aligning studies of information seeking and use with domain analysis. Journal of the American Society for Information Science, 50(3), p. 1139.
Sarasevic, T. (1996). Modeling interaction in information retrieval (IR): A review and proposal. Proceedings of the American society for Information Science, 33(2).
Shoham, S. (1998). Scholarly communication: A study of Israeli academic researchers. Journal of Librarianship and Information Science, 30(2), p.113-121.
Taylor, R.S. (1986). Value Added Processes in Information Systems. Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.
White, H.D. (2001). Authors as citers over time. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 52(2), p. 87-108.
Wilson, T.D. (1997). Information behavior: An interdisciplinary approach. Information Processing and Management, 33(4).
Wilson, T.D. (2000). Human Information Behavior. Information Science Research, 3(2), p. 49-56.
Wray, K.B. (2013). The Future of the Structure of Scientific Revolutions. Topoi—an International Review of Philosophy, 32(1), p.75-79.