تاثیر بلاک‌چین در افزایش شفافیت و اعتبار شاخص‌های علم‌سنجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، مهندسی برق مخابرات، واحد شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران

2 کارشناسی ارشد، مطالعات اروپا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری، مطالعات سیاسی، دانشگاه انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: فناوری بلاک‌چین به‌عنوان یک پارادایم نوظهور در عرصه فناوری اطلاعات، پتانسیل تحولی عمیقی در حوزه علم‌سنجی و ارزیابی علمی دارد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر فناوری بلاک‌چین بر افزایش شفافیت و اعتبار شاخص‌های علم‌سنجی پرداخته است.
روش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل اسنادی و در چارچوب نظریه نظام‌های اطلاعاتی شفاف، قابلیت‌های بلاک‌چین در بهبود فرآیندهای ارزیابی علمی مورد مطالعه قرار گرفته است.
یافته‌ها: بلاک‌چین قابلیت ایجاد تحول بنیادین در فرآیندهای ثبت، اعتبارسنجی و ارزیابی دستاوردهای علمی دارد. مهم‌ترین دستاورد این فناوری، ایجاد زیرساخت غیرمتمرکز و تغییرناپذیر برای مدیریت اطلاعات علمی است. از طریق مکانیزم توافق توزیع‌ شده و رمزنگاری پیشرفته، بلاک‌چین امکان ثبت دقیق و غیرقابل تغییر اطلاعات علمی را فراهم می‌کند. این ویژگی منجربه افزایش قابل توجه شفافیت در ثبت و پیگیری فعالیت‌های پژوهشی می‌شود و امکان جعل و دستکاری اطلاعات را به حداقل می‌رساند. در بُعد اعتبارسنجی، بلاک‌چین سازوکاری نوین برای تضمین صحّت و یکپارچگی داده‌های علمی ارائه می‌دهد. سیستم توکنایز کردن دستاوردهای علمی و ثبت غیرمتمرکز استنادها، امکان رهگیری دقیق مسیر تولید علم را میسر می‌سازد. این رویکرد می‌تواند به ایجاد سیستم پاداش‌دهی عادلانه‌تر برای محققان و کاهش تبعیض در ارزیابی‌های علمی کمک کند. محدودیت‌های مقیاس‌پذیری، هزینه‌های بالای محاسباتی، مصرف انرژی و پیچیدگی‌های فنی ازجمله موانع اصلی گسترش این فناوری هستند.
نتیجه‌گیری: فناوری بلاک‌چین می‌تواند با ایجاد اکوسیستمی شفاف، عادلانه و غیرمتمرکز، اعتماد به نظام علمی را افزایش داده و زمینه‌ساز تحولی بنیادین در شیوه‌های سنّتی علم‌سنجی باشد. پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران و نهادهای علمی، راهکارهای تدریجی برای یکپارچه‌سازی این فناوری در نظام ارزیابی علمی را مورد توجه قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Blockchain's Impact on Enhancing Scientometric Indices Transparency and Credibility

نویسندگان [English]

  • Hossein Sarfi 1
  • Hamid Sarfi 2
  • Abbas Sarfi 3
1 M.Sc., Electrical and Telecommunication Engineering, Shahr-e Ray Branch, Islamic Azad University, Shahr-e Ray, Iran
2 M.A., European Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
3 PhD. Student, Political Studies, Islamic Revolution University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Purpose: Blockchain technology, as an emerging paradigm in the field of information technology, has the potential to profoundly transform scientometrics and scientific evaluation. This study examines the impact of blockchain technology on enhancing the transparency and credibility of scientometric indicators.
Method: In the present study, we employed the document analysis method within the framework of transparent information systems theory to examine the capabilities of blockchain technology in enhancing scientific evaluation processes.
Findings: Blockchain has the potential to fundamentally transform the processes of recording, validating, and evaluating scientific achievements. The most significant advancement of this technology is the establishment of a decentralized and immutable infrastructure for managing scientific information. Through a distributed consensus mechanism and advanced cryptography, blockchain facilitates the accurate and immutable recording of scientific information. This feature significantly enhances transparency in recording and tracking research activities, while minimizing the potential for forgery and manipulation of information. In terms of validation, blockchain provides a novel mechanism to ensure the accuracy and integrity of scientific data. The system of tokenizing scientific achievements and decentralized registration of citations enables precise tracking of the trajectory of scientific production. This approach can help establish a more equitable reward system for researchers and mitigate discrimination in scientific evaluations. However, scalability limitations, high computational costs, energy consumption, and technical complexity remain significant obstacles to the widespread adoption of this technology.
Conclusion: Blockchain technology has the potential to enhance trust in the scientific community by establishing a transparent, equitable, and decentralized ecosystem. This innovation could lead to a significant transformation in traditional scientometric methods. It is recommended that policymakers and scientific institutions explore incremental approaches to integrating this technology into the scientific evaluation system.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific Validation
  • Blockchain
  • Research Transparency
  • Scientometrics
  • Information Systems.Scientific Evaluation

مراجع

Bertot, J.C., Jaeger, P.T. & Grimes, J.M. (2010). Using ICTs to create a culture of transparency:
E-government and social media as openness and anti-corruption tools for societies. Government information quarterly, 27(3), p. 264-271.
Bornmann, L. & Daniel, H.D. (2009). The state of h index research. EMBO reports, 10(1), p. 2-6
Bornmann, L. (2014). Do altmetrics point to the broader impact of research? An overview of benefits and disadvantages of altmetrics. Journal of informetrics, 8(4), p. 895-903.
Bowen, G.A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), p. 27-40.
Denzin, N.K. (2017). The research act: A theoretical introduction to sociological methods. Transaction publishers.
Haustein, S. (2016). Grand challenges in altmetrics: heterogeneity, data quality and dependencies. Scientometrics, 108(1), p. 413-423.
Haustein, S., Bowman, T. D. & Costas, R. (2016). Interpreting altmetrics: viewing acts on social media through the lens of citation and social theories. In: Theories of informetrics and scholarly communication (pp. 372-406). De Gruyter Mouton.
Haustein, S., Peters, I., Bar-Ilan, J., Priem, J., Shema, H. & Terliesner, J. (2014). Coverage and adoption of altmetrics sources in the bibliometric community. Scientometrics, 101(2), p. 1145-1163.
Hicks, D., Wouters, P., Waltman, L., De Rijcke, S. & Rafols, I. (2015). Bibliometrics: the Leiden Manifesto for research metrics. Nature, 520(7548), p. 429-431.
Hsieh, H.F. & Shannon, S.E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative health research, 15(9), p. 1277-1288.
Janowicz, K., Regalia, B., Hitzler, P., Mai, G., Delbecque, S., Fröhlich, M. ... & Lazarus, T. (2018). On the prospects of blockchain and distributed ledger technologies for open science and academic publishing. Semantic Web, 9(5), p. 545-555.
Mackey, T.K., Shah, N., Miyachi, K., Short, J. & Clauson, K.A. (2019). A framework proposal for blockchain-based scientific publishing using shared governance. Frontiers in Blockchain, vol. 2. https://doi.org/10.3389/fbloc.2019.00019
Sugimoto, C.R. & Larivière, V. (2018). Measuring research: What everyone needs to know. Oxford University Press
Sugimoto, C.R., Work, S., Larivière, V. & Haustein, S. (2017). Scholarly use of social media and altmetrics: A review of the literature. Journal of the Association for Information Science and Technology, 68(9), p. 2037-2062.
Swan, M. (2015). Blockchain: Blueprint for a new economy. O'Reilly Media, Inc.
Tenopir, C., Levine, K., Allard, S., Christian, L., Volentine, R., Boehm, R. ... & Watkinson, A. (2016). Trustworthiness and authority of scholarly information in a digital age: Results of an international questionnaire. Journal of the Association for Information Science and Technology, 67(10),
p. 2344-2361.
van Rossum, J. (2018). Blockchain for research: Perspectives on a new paradigm for scholarly communication. Digital Science.
Waltman, L. (2016). A review of the literature on citation impact indicators. Journal of informetrics, 10(2), p. 365-391.
Wang, F. & De Filippi, P. (2020). Self-sovereign identity in a globalized world: Credentials-based identity systems as a driver for economic inclusion. Frontiers in Blockchain, no. 2.
Wilsdon, J. (2015). The metric tide: Independent review of the role of metrics in research assessment and management. SAGE Publications Ltd.
Zheng, Z., Xie, S., Dai, H., Chen, X. & Wang, H. (2017). An overview of blockchain technology: Architecture, consensus, and future trends. 2017 IEEE international congress on big data (BigData congress).
مطالعات کاربردی علم سنجی
دوره 1، شماره 3
مهر 1403
صفحه 99-109

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار