نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی بر تبادلات علمی اعضای هیئت‌علمی (مورد مطالعه دانشگاه ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی‌‌، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش شبکه‌‌ها‌‌ی اجتماعی در تبادلات علمی بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه ایلام
بـود.
روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده، و براساس ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای بوده و نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 127نفر بدست آمد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه میرزایی و همکاران (1395) استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه از روایی صوری و برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و نمره پایایی پرسشنامه برابر با 925% بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. و برای آزمون فرضیه‌ها از آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون فریدمن استفاده شده است.
یافته‌‌ها: همه اعضای هیئت‌علمی از شبکه‌‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و اساتید بیش از سه ساعت در روز از این شبکه‌‌ها استفاده می‌‌نمایند. از میان شبکه‌‌های اجتماعی، ریسرچ گیت بیشتر‌‌ین استفاده را دارد. لپ‌‌تاپ مهم‌‌ترین ابزار استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی بود. اکثریت پاسخ‌‌گویا‌‌ن بر‌‌ای دستر‌‌سی به شبکه‌‌ها‌‌ی اجتماعی از هر دو زبان یعنی فارسی و انگلیسی استفاده می‌‌کنند. مقایسه‌ میانگین رتبه‌ها نشان می‌دهد که اهمیت و رتبه‌ مولفه‌های تبادلات علمی، ارتقای دانش، مزایای استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی، موانع استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی مطرح شده با 95% اطمینان با یکدیگر متفاوت است (05/0>P). استفاده از شبکه‌‌‌های اجتماعی می‌‌تواند در ارتقا‌‌ی دانش اساتید تأثیرگذار باشد. مهم‌‌تر‌‌ین مزیت استفاده از شبکه‌‌ها‌‌ی اجتماعی ایجاد انگیزه برای انجام‌ فعالیت‌‌های علمی بوده و نگرانی از حریم خصوصی، اصلی‌‌تر‌‌ین مانع در استفاده از شبکه‌های اجتماعی از نظر اساتید بود.
نتیجه‌‌گیر‌‌ی: استفاده از شبکه‌‌ها‌‌ی اجتماعی در بین اساتید رایج است و استفاده از این شبکه‌‌ها می‌‌تواند در ارتقای دانش آنان تأثیر بگذار‌‌د. باتوجه‌به اهمیت و نقش شبکه‌‌ها‌‌ی اجتماعی در برقراری ارتباط و تبادلات علمی بین پژوهشگرا‌‌ن، لازم است که این شبکه‌‌ها به‌درستی معرفی بشو‌‌ند تا به ارتقاء و افزایش بهره‌وری مؤثر از این شبکه‌ها کمک کند. مؤلفه تأثیر شبکه‌های اجتماعی در تبادل‌های علمی نشان داد که استفاده از شبکه‌های اجتماعی در تبادل‌های علمی میان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه ایلام از حد متوسط بالاتر است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Virtual Social Networks on Academic Exchanges among Faculty Members (Case Study: Ilam University)

نویسندگان [English]

  • Fatemh Beygi 1
  • AhmadReza Varnaseri 2
  • Ali Shabani 3
  • Samaneh shadmanfar 2
1 Master's degree, Department of Knowledge and Information Science, Razi University, Kermanshah, Iran
2 PhD. Student, Department of Knowledge and Information Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: The study aims to investigate the role of social networks in facilitating academic exchanges among faculty members at Ilam University.
Method: The present study is applied in nature and was conducted using a survey method. The statistical population for this study consists of faculty members at Ilam University. The sample size was determined using the Cochran formula, resulting in a total of 127 participants. The Mirzaei Questionnaire (2016) was utilized to collect data. To determine the sample size within the categories, a stratified random sampling method was employed. To evaluate the validity of the questionnaire, experts in the relevant field frequently conducted assessments. The reliability of the questionnaire was measured using Cronbach's alpha coefficient, which was found to be 0.925, indicating high reliability. SPSS software was utilized for data analysis. To test the hypotheses, both the one-sample t-test and the Friedman test were employed.
Findings: The findings indicated that all faculty members utilize social networks. Notably, 48% of professors spend more than three hours a day on these platforms. Among the social networks referenced in the ResearchGate questionnaire, it was the most frequently used. The laptop is the most important tool for accessing social networks. The majority of respondents use both Persian and English. Based on the results obtained, the use of social networks can effectively enhance the knowledge of professors. According to the results, the most significant advantage of using social networks, as expressed by professors, was the ability to foster motivation for conducting research activities. Conversely, professors identified privacy concerns as the primary obstacle to utilizing social networks. The average score for the knowledge improvement component among faculty members is 4.09, which is significantly higher than the overall average of 3. Therefore, with 95% confidence, we can conclude that the effectiveness of using social networks to promote knowledge among faculty members is above average. The items associated with the knowledge promotion component have been ranked using the Friedman test. A comparison of the average ranks indicates that the significance and ranking of the mentioned components differ from one another with 95% confidence (P<0.05).
Conclusion: The use of social networks is common among professors and the use of these networks can be effective in improving their knowledge. Considering the importance and role of social networks in establishing scientific exchanges between researchers, it is necessary to introduce these networks correctly. To help improve and effective productivity of these networks. The component of the influence of social networks in scientific exchanges showed that the use of social networks in scientific exchanges among faculty members of Ilam University is higher than average.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social networks
  • Scientific exchanges
  • Scientific communication
  • Scientific productions
  • Academic staff members of Ilam University

مراجع

امینی، طاهره (1394). بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تبادلات علمی: مطالعه کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. در: گردآورندگان: محمدامین عرفان منش، مهدی رحمانی، میلاد روشنی، مجموعه مقالات هشتمین همایش سراسری اتحادیه انجمن‌های علمی- دانشجویی علم اطلاعات و دانش‌شناسی. تهران: کتابدار، ص83-97.
اصنافی، امیررضا؛ سلامی، مریم؛ سیاح برگرد، مهدی؛ حسینی آهنگری؛ سید عابدین (1394). حضور پژوهشگران دانشگاه‌‌های علوم پژشکی، آزاد و دولتی شهر اهواز در شبکه اجتماعی ریسرچ گیت. توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 6(1).
بیرانوند، علی؛ بیرانوند، زینب (1401).نقش و کارکرد شبکه‌های اجتماعی در معرفی انتشار علمی. جراحی ایران، 30(2)، ص60-72.
 پرهام‌نیا، فرشاد؛ نوشین‌فرد، فاطمه؛ حریری، نجلا؛ محمداسماعیل، صدیقه (1395). تاثیر عوامل رفتاری بر ارتباطات علمی: تحلیلی مبتنی بر رگرسیون چندگانه. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28(2)، ص86-106.
پلویی، آرزو؛ نقشینه، نادر (1395). ارتباطات علمی از منظر آرای نیکلاس لومان. مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (مطالعه ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات)، 27(2)، ص7-20.
حیدری، حسین؛ شاوردی، تهمینه (1392). تاثیر شبکه‌‌های اجتماعی مجازی بر همگرایی و واگریی قومی. در: همایش تخصصی بررسی ابعاد شبکه‌های اجتماعی. تهران: جهاد دانشگاهی.
خانبکی، هادی؛ بابایی، محمود (1390). فضای سایبر و شبکه‌های اجتماعی. جامعه اطلاعاتی، 1(1).
خزایی، شهناز (1390). شناخت و تحلیل ارتباطات علمی اعضای هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه. استاد راهنما: مظفر چشمه سهرابی؛ استاد راهنما: عباس حری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
دستیار، وحید؛ رزاقی؛ نادر، فقیه عبداللهی، مهدی (1399). نقش شبکه‌های اجتماعی در ارتباطات اعضای هیئت علمی دانشگاه مازندران و تاثیر آن بر تولیدات علمی آنان. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 23(92)، ص173-196.
https://dio.org/lis.2020.226284.1701/10.30481
دولانی، عباس؛ زند، سهیلا؛ برادر، رویا (1398). بررسی فعالیت اعضای هیئت علمی دانشگاه الزهراء در شبکه‌های اجتماعی علمی ریسرچ گیت و تاثیر آن در پایگاه استنادی اسکوپوس و موتور جستجوی گوگل اسکالر. مطالعات دانش‌شناسی، 6(21)، ص43-69.                                            https://dio.org/10.22054/jks.2019.47771.1256
زارع ابراهیم‌آباد، اکرم؛ میراسماعیلی، بی‌بی سادات (1394). بررسی تاثیر شبکه اجتماعی فیس بوک بر تغییر هویت فرهنگی و اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. مدیریت فرهنگی، 9(28)، ص73-93.
عدلی‌پور، صمد؛ قاسمی، وحید؛ میرتبار، سید احمد (1393). جایگاه شبکه‌‌های اجتماعی آنلاین در میان دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی. تعامل انسان و اطلاعات، 1(1)، ص1-28.
گلینی مقدم، گلنسا؛ صمیعی، میترا؛ سروستانی، مریم (1397). نقش رسانه‌های اجتماعی در ارتباطات علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی. مطالعات رسانه‌های نوین، 4(15)، ص317-346.
https://dio.org/nms.201827860.371/10.22054
ماه پیشانیان، مهسا (1389). جنگ نرم در فضای رسانه و سایبر: بررسی تطبیقی جنگ نرم در آمریکا علیه ایران در عرصه رسانه‌‌های سنتی و نوین. تهران: علیا.
مرادویسی، ژاله؛ پناهی، سیروس؛ صدیقی، شهرام (1400). نقش شبکه‌های اجتماعی در ارتباطات علمی دانشجویان و اعضای هیت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران. مدیریت سلامت، 24(4)، ص47-57.
مرادی، مریم (1390). بررسی میزان مشرکت دانشجویان ارتباطات در تولید محتوای رسانه‌‌های اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
منصور کیائی، ربابه؛ باب الحوائجی، فهیمه؛ نوشین‌فرد، فاطمه؛ سهیلی، فرامرز (1398). مطالعه وضعیت آینده اشاعه تولیدات علمی پژوهشگران علم اطلاعات و دانش‌شناسی در شبکه‌های اجتماعی از دیدگاه متخصصان ایرانی. کتابداری و اطلاع‌رسانی، 22(87)، ص139-163.
میرزایی، مریم؛ رحیمی، صالح؛ مرادی، محمود (1395). بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی در تبادلات علمی (مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی). کتابداری و اطلاع‌رسانی، 19(1)، ص130-180.
Akcayir, G. (2017). Why do faculty members use or not ues social networking sites for education? Computers in Human Behavior, 71(2). https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.02.028
al-alufi, a. & Fulton, C. (2014). Use of social networking tools for informal scholarly communication in humanities and social science disciplines. Procedia-social and behavioral sciences, No.147, p. 436-445. https://dio.org/10.1016/j.sbspro.2014.07135
asmi, N.A. & Margam, M. (2018). academic social networking sites researchers in central universities of delhi:a sstudy of Researchgate And Academia. Global Knowledge, Memory And Communication, 67(1/2), p. 91-108. https://doi.org/10.1108/gkmc-01-2017-0004
Jaakon maki, r., muller, O. & brocke, J. (2017). the lmpact of contex, and creator on user engag ement in social media marketing. Hawaii lnternational conference on system sciences.      
https://dio.org/10.24251/hlcss.2017.136
Khajeheian, D. & Ebrahimi, P. (2020). Mediabranding and valueco-crwation effect of user participation in social media of newsmedia on attitudinal and behavioral loyalty. European Journal of International Management, 14(3), p. 254-273.        
https://dio.org/10.1504/EJIM.2020.10020735
martin-gomez, S. & munozdo luna, a.b. (2024). the role of social networks in communication
in the scientific research community. Journal of technology and science education, 14(2),
p. 291-305.
Parabhoi, L. & Kumari, N. (2018). awareness and use of academic social networking sites by faculty and students of indian instiute of tecgnology (Indian school of mines), dhanbad: a case study.
In: 2018 5th international symposium on emerging trends and technologies in libraries and information servicwc (pp.174-178).
Smih, B.G. & Gallicano, T. (2015).Terms of engagement: Analy zing public engement with organi zations through social media. Computers in Human Behavior, Vol. 53. 
https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.05.060
Zong, q., xie, Y., tuo, R., huang, J. & yang, Y. (2019). the impact of video abstract on citation counts: evidence from a retrospective cohrt cohort study if new journal of physics. Scientometrics, 11(2), p. 1715-1727. https://doi.org/10.1007/s11192-019-03108-w
مطالعات کاربردی علم سنجی
دوره 1، شماره 2
تیر 1403
صفحه 29-52

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار